CSRD & ESRS eenvoudig en begrijpelijk uitgelegd
Wanneer is de CSRD van toepassing op bedrijven?
De EU-richtlijn inzake rapportage over niet-financiële aspecten, de "Non-Financial Reporting Directive" (NFRD), ondergaat een uitgebreide update met de "Corporate Sustainability Reporting Directive" (CSRD).
Het ontwerp werd gepubliceerd op 21 april 2021 en was in consultatie tot 14 juli 2021, waarin dit wetgevingsproces werd besproken. Op 16 november 2021 werd een ontwerpverslag met wijzigingsvoorstellen gepubliceerd en op 24 februari 2022 verscheen de ontwerpwijziging van de Europese Raad. Op 21 juni 2022 bereikten de Raad en het Parlement een voorlopig politiek akkoord, waarvan het ontwerp voorziet in amendementen op het ontwerp van de Commissie. De definitieve versie is hier te vinden.
Oorspronkelijk zouden de bepalingen volgens het tijdschema van het ontwerp van de Commissie vanaf 01.01.2024 van toepassing zijn op het begrotingsjaar 2023. In hun versie van juni 2022 drukten de Europese Raad en het Europees Parlement een uitgestelde invoering door en implementeren ze een gefaseerd model:
vanaf 1 januari 2024
Vanaf 1 januari 2024 voor bedrijven die al onder de NFRD vallen (eerste rapportage 2025).
vanaf 1 januari 2025
Vanaf 1 januari 2025 voor grote bedrijven die momenteel niet onder de NFRD vallen (eerste verslag 2026).
vanaf 1 januari 2026
Vanaf 1 januari 2026 voor beursgenoteerde kmo's en voor kleine en niet-complexe kredietinstellingen en captive verzekeringsmaatschappijen (eerste verslag 2027) met een opt-out tot 2028.
Het ontwerp van de trialoogonderhandelingen werd op 10 november 2022 door een grote meerderheid in het Europees Parlement goedgekeurd. Op 28 november 2022 ging de Europese Raad akkoord en werd de richtlijn vastgesteld. De richtlijn werd op 16 december 2022 bekendgemaakt in het Publicatieblad en treedt 20 dagen later in werking. Zodra de richtlijn op EU-niveau is aangenomen, moet zij binnen 18 maanden in nationaal recht worden omgezet.
Op wie heeft de CSRD betrekking?
Het voorstel voor de richtlijn beoogt een aanzienlijke uitbreiding van de groep bedrijven die verplicht zijn te rapporteren. Als de rapportage op groepsniveau plaatsvindt, zijn de dochterondernemingen vrijgesteld van hun eigen rapportageverplichting. De dochteronderneming moet verwijzen naar het groepsverslag. Grote kapitaalmarktgerichte dochterondernemingen vormen hierop een uitzondering. In essentie zijn de volgende bedrijven dus onderhevig aan rapportageverplichtingen onder de richtlijn kapitaalvereisten:
Grote bedrijven
Alle grote bedrijven met een gemiddeld aantal werknemers van 250 of meer moeten rapporteren, ongeacht hun oriëntatie op de kapitaalmarkt. De drempels voor grote bedrijven blijven ongewijzigd op een balanstotaal van meer dan 20 miljoen euro en een omzet van meer dan 40 miljoen euro. Twee van deze drie groottecriteria moeten worden overschreden.
Kapitaalmarktgerichte kmo's
Alle op de kapitaalmarkt gerichte kleine en middelgrote ondernemingen (met uitzondering van micro-ondernemingen vanaf 01.01.2026) moeten ook rapporteren. Volgens Richtlijn 2013/34/EU worden bedrijven als klein beschouwd zodra ze twee van de volgende drie kenmerken overschrijden: 1) 10 werknemers, 2) 350.000 euro balanstotaal en 3) 700.000 euro netto-omzet.
Niet-Europese bedrijven
Vanaf 2028 zullen ook niet-Europese bedrijven met een netto-omzet in de EU van meer dan €150 miljoen en ten minste één dochteronderneming of filiaal in de EU een duurzaamheidsverslag moeten indienen.
Hoe moet de CSRD worden uitgevoerd?
De voorgestelde richtlijn voorziet in de invoering van bindende Europese verslaggevingsstandaarden (ESRS), die momenteel worden ontwikkeld. Deze standaarden zullen sectoronafhankelijke, sectorspecifieke en organisatiespecifieke elementen bevatten.
Een belangrijke innovatie is de introductie van het concept van dubbele materialiteit, dat het voorheen gangbare materialiteitsprincipe verandert, vooral in Duitsland. Omstandigheden worden als materieel beschouwd als ze belangrijk zijn voor het succes van het bedrijf of vanuit milieu- en sociaal oogpunt. Voorheen moest aan beide criteria worden voldaan voor de niet-financiële verklaring, wat betekende dat slechts zeer weinig zaken rapporteerbaar waren als een strikte interpretatie werd toegepast.
De eerste kernnormen moeten medio 2022 worden ontwikkeld en uiterlijk op 31 oktober 2022 worden goedgekeurd.
Er wordt ook gewerkt aan een afgeslankte versie van de normen voor KMO's in de vorm van gedelegeerde handelingen. Deze normen moeten kunnen worden toegepast in verhouding tot de organisatie en haar middelen en de verwachtingen van relevante belanghebbenden voor duurzaamheidsinformatie. De MKB-normen moeten uiterlijk 31 oktober 2023 ontwikkeld zijn.
De sectorspecifieke normen zullen in pakketten worden geproduceerd in de komende drie jaar, waarbij het eerste pakket in 2023 zal worden gepubliceerd.
Een ander belangrijk onderdeel is de ontwikkeling van een digitale taxonomie voor machineleesbare verslagen, die tegelijk met de normen moet worden ingevoerd.
Wat moet volgens de CSRD openbaar worden gemaakt?
De toekomstige Corporate Sustainability Reporting Directive vereist dat bedrijven een uitgebreide verklaring afgeven die alle informatie bevat die nodig is om inzicht te krijgen in de bedrijfsprestaties, resultaten, positie en de impact van de activiteiten van het bedrijf met betrekking tot duurzaamheid. Dit omvat:
Bedrijfsmodel & strategie
Korte beschrijving van het bedrijfsmodel en de strategie van het bedrijf, inclusief ...
- weerbaarheid tegen duurzaamheidsrisico's,
- van kansen met betrekking tot duurzaamheid,
- van plannen om over te schakelen op een duurzame economie in lijn met de Overeenkomst van Parijs,
- de belangen van belanghebbenden en de invloed van het bedrijf op duurzaamheidskwesties in relatie tot het bedrijfsmodel en de strategie in overweging nemen; en
- Bewijs van de implementatie van de duurzaamheidsstrategie van het bedrijf.
Doelen & Vooruitgang
Beschrijving van de duurzaamheidsdoelen van het bedrijf en de voortgang om deze te bereiken.
Rol van de bedrijfsorganen
Beschrijving van de rol van de bestuurs-, leidinggevende en toezichthoudende organen met betrekking tot de duurzaamheidskwesties van het bedrijf.
Bedrijfsbeleid
Beschrijving van het beleid van het bedrijf met betrekking tot duurzaamheidskwesties.
Due Dilligence
Beschrijving van de due diligence-procedures die zijn uitgevoerd met betrekking tot duurzaamheidskwesties.
Belangrijkste nadelige effecten
Beschrijving van significante feitelijke of potentiële negatieve gevolgen die verband houden met de waardeketen van het bedrijf en de acties die zijn ondernomen om deze gevolgen te vermijden, te beperken of te verhelpen.
Risicobeheer
Beschrijving van de belangrijkste risico's van het bedrijf met betrekking tot duurzaamheid en hoe deze worden beheerd.
Indicatoren, kerncijfers en gegevens
Relevante indicatoren, ratio's en gegevens die relevant zijn voor de openbaarmaking van bovengenoemde informatie.
Verder moet informatie over immateriële activa zoals intellectueel, menselijk, sociaal en relationeel kapitaal openbaar worden gemaakt. Het bedrijf moet ook het proces uitleggen voor het bepalen van de informatie, rekening houdend met de korte, middellange en lange termijn tijdshorizon. De informatie moet zowel toekomstgerichte als retrospectieve informatie bevatten, evenals kwalitatieve en kwantitatieve informatie. Waar nodig moet ook informatie worden verstrekt over de waardeketen van de onderneming en haar zakelijke relaties en toeleveringsketen. Het is mogelijk dat bepaalde details die om concurrentieredenen niet openbaar gemaakt mogen worden, niet gepubliceerd hoeven te worden, mits de bevoegde lidstaat dit toestaat.
Welke onderwerpen moeten volgens het CSRD in het verslag worden behandeld?
Volgens het voorstel voor de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) moeten de geplande European Sustainability Reporting Standards (ESRS) de volgende informatie verstrekken over de verschillende gebieden. Deze informatie over milieudoelen, sociale aspecten en bestuur moet worden gedefinieerd in het kader van de European Sustainability Reporting Standards (ESRS) om een uniforme en vergelijkbare rapportage mogelijk te maken.
Milieudoelstellingen van de EU
De rapportage moet informatie bevatten over de zes milieudoelen van de EU, die ook dienen als structuur voor de taxonomie.
Deze doelen omvatten klimaatbescherming (mitigatie), aanpassing aan klimaatverandering (adaptatie), water en mariene hulpbronnen, circulaire economie, vervuiling, en biodiversiteit en ecosystemen.
Sociale aspecten
De rapportering moet informatie bevatten over sociale aspecten zoals gelijke kansen voor iedereen (inclusief gendergelijkheid en gelijk loon voor gelijk werk), opleiding en ontwikkeling van vaardigheden, tewerkstelling en inclusie van personen met een handicap.
Er moet ook informatie worden verstrekt over arbeidsomstandigheden, inclusief veilige en aanpasbare werkplekken, lonen, sociale dialoog, collectieve onderhandelingen, werknemersparticipatie, evenwicht tussen werk en privéleven en een gezonde, veilige en goed aangepaste werkomgeving.
Bovendien moeten aspecten zoals respect voor mensenrechten, fundamentele vrijheden, democratische principes en internationale normen worden gerapporteerd.
Bestuurlijke aspecten
De rapportage moet informatie bevatten over bestuursaspecten.
Dit omvat de rol van de bestuurs-, leidinggevende en toezichthoudende organen van het bedrijf, met inbegrip van hun samenstelling en rol met betrekking tot duurzaamheidskwesties.
Er moet ook informatie worden verstrekt over bedrijfsethiek en -cultuur, met inbegrip van de strijd tegen corruptie en omkoping.
Andere informatie moet betrekking hebben op de politieke betrokkenheid van het bedrijf, waaronder de lobbyactiviteiten, het beheer en de kwaliteit van de relaties met zakelijke partners, waaronder betalingspraktijken, en de interne controle- en risicobeheersystemen van het bedrijf, waaronder het rapportageproces.
In welk formaat moet het verslag volgens de CSRD worden gepubliceerd?
Volgens het voorstel voor de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) zouden organisaties niet langer zelf mogen kiezen waar ze de vereiste informatie publiceren. In plaats daarvan moet de informatie worden opgenomen in het bestuursverslag van het jaarverslag. Het jaarverslag moet uiterlijk vier maanden na het einde van het boekjaar worden gepubliceerd.
Daarnaast moet de informatie in een machineleesbaar formaat worden gepubliceerd. Dit betekent dat de duurzaamheidsinformatie voorzien moet zijn van tags om automatische verwerking en analyse mogelijk te maken. Het "Single Electronic Reporting Format" moet in de toekomst deze markering voor duurzaamheidsinformatie voorschrijven. Dit formaat moet zorgen voor compatibiliteit met het "European Single Access Point", een centraal register voor digitaal opgestelde rapporten dat door de EU wordt ontwikkeld.
Door te publiceren in een machineleesbaar formaat en gebruik te maken van het "Single Electronic Reporting Format", is het doel om de consistentie, vergelijkbaarheid en beschikbaarheid van duurzaamheidsinformatie te verbeteren en de toegang tot deze informatie te vergemakkelijken.
In welke controles en sancties voorziet het CSRD?
Volgens het voorstel voor de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) is er een verplichting voor externe verificatie van duurzaamheidsinformatie. In de beginfase is beperkte zekerheid vereist. Dit omvat de controle van de overeenstemming van de informatie met de rapportagenormen, het proces voor het identificeren van de gerapporteerde informatie en de etikettering in overeenstemming met de vereisten van het elektronische rapportageformaat. Na verloop van tijd wordt het waarschijnlijk geacht dat de controle zal worden uitgebreid tot een redelijke mate van zekerheid.
Als een rapporterende onderneming niet voldoet aan haar verplichting om de informatie bekend te maken, voorziet het voorstel van de Commissie in minimumstraffen en vereisten voor het vervolgingsproces. Deze omvatten:
Publieke verklaring
Het bedrijf en de aard van de inbreuk moeten publiekelijk worden genoemd.
Opstelling
Het bedrijf moet het gedrag dat de overtreding vormde, staken en zich onthouden van toekomstige overtredingen.
Boetes
Er kunnen boetes worden opgelegd. Het precieze bedrag van de boetes wordt niet expliciet gedefinieerd in het ontwerp van de Commissie, maar er worden wel criteria gedefinieerd waarmee rekening moet worden gehouden bij het bepalen van het bedrag van de boetes.
Het is belangrijk op te merken dat het huidige ontwerp van de Raad en het Parlement geen hoofdstuk bevat over uniforme sancties. Dit betekent dat de sancties voor niet-naleving zullen worden bepaald door de lidstaten. Elk land kan dus zijn eigen regels en sancties bepalen voor bedrijven die hun verplichtingen niet nakomen.
ESRSDe nieuwe standaard voor duurzaamheidsverslagen
De CSRD geeft de richtlijnen, de Europese duurzaamheidsnormen (ESRS) bepalen de inhoud. De verslaggevingsstandaarden nemen bestaande kaders over zoals GRI, SASB en TCFD en stellen nieuwe standaarden op voor verplichte verslaggeving zoals dubbele materialiteit. Op 29 april 2022 publiceerde EFRAG de eerste officiële concepten, waarvoor een raadpleging werd gehouden tot 8 augustus 2022. De analyse van de meer dan 750 ontvangen reacties wordt in augustus uitgevoerd en in september gepresenteerd aan de EFRAG Sustainability Reporting Board en de EFRAG Sustainability Reporting TEG. De definitieve concepten zijn op 23 november ingediend bij de Europese Commissie.
Sectoroverschrijdende normen
Milieu
Sociaal
Bestuur
Bijlagen
Adviespakketten
Toelichting
Toelichting bij de wijze waarop in het ontwerp ESRS rekening wordt gehouden met de initiatieven en wetgeving die zijn opgesomd in artikel 1, lid 8, van het richtlijnvoorstel inzake vennootschapsrecht, waarbij artikel 20, onder b), -5 wordt toegevoegd aan de richtlijn financiële verslaglegging.
DownloadenNotitie over eerlijke rechtsbedeling
Het toegepaste proces en de belangrijkste verschillen tussen de voorontwerpen en het ontwerp uiteenzetten ESRS
Downloaden
Prachtige analyses om slimmer te groeien
