De belangrijkste ESG-regelgeving is de CSR Richtlijn Implementatiewet (CSR-RUG), de Sustainable Finance Disclosure Regulation (SFRD), de EU Taxonomy, de Non-Financial Reporting Directive (NFRD), de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD), de Klokkenluidersbeschermingswet (HinschG) en de Supply Chain Sourcing Obligations Act (LksG).
Het doel van de ESG-regelgeving is om duurzaamheid zowel strategisch als operationeel te integreren in de bedrijfspraktijken van bedrijven en om de duurzaamheidsprestaties voortdurend te verbeteren. Het is belangrijk voor bedrijfsmanagers om een overzicht te krijgen van de huidige en toekomstige ESG-regelgeving. Wie erin slaagt om actief duurzaamheidsmanagement in te voeren, zal immers een langdurig concurrentievoordeel behalen. Hieronder nemen we de belangrijkste ESG-regelgeving onder de loep.
CSRImplementatiewet richtlijn (CSR-RUG)
Een van de belangrijkste regelingen is de Implementatiewet richtlijnCSR(CSR-RUG). Deze verplicht bedrijven om informatie over niet-financiële aspecten openbaar te maken en dus een duurzaamheidsverslag op te stellen.
Vijf niet-financiële aspecten om over te rapporteren:
- Milieukwesties
- Problemen met werknemers
- Sociale kwesties
- Mensenrechten
- Bestrijding van corruptie en omkoping
Daarnaast moet informatie worden verstrekt over de afzonderlijke aspecten die nodig zijn voor een goed begrip van de gang van zaken, de bedrijfsgebeurtenis en de situatie van de onderneming en het effect van de activiteit op de niet-financiële aspecten. De richtlijn is van kracht sinds het boekjaar 2017.
De CSR-RUG is bedoeld om op de kapitaalmarkt gerichte bedrijven en banken en verzekeringsmaatschappijen in heel Europa aan te moedigen om verantwoordelijker en duurzamer te handelen. Zo moet er meer transparantie komen over ecologische en sociale effecten.
Organisaties kunnen beslissen of ze hun informatie publiceren als uitbreiding van het groepsmanagementverslag in het jaarverslag of afzonderlijk in een duurzaamheidsverslag, dat als referentie moet worden vermeld in het managementverslag. Vervolgens moet een opvolgingsauditor formeel verifiëren of de niet-financiële informatie in het verslag is opgenomen. Op dit moment is een gegevensgerichte controle nog niet gespecificeerd.
Bij het opstellen van het duurzaamheidsverslag verwijst de EU-richtlijn naar het gebruik van de richtlijnen van het Global Reporting Initiative (GRI) of de Duitse duurzaamheidscode (DNK ) als leidraad voor het opstellen van het verslag. Dit kader moet dan worden vermeld in het verslag en als deze niet zijn gebruikt, moet een overeenkomstige verklaring worden gegeven. Daarnaast heeft de Europese Commissie een niet-bindende richtlijn ontwikkeld over methoden van verplichte verslaglegging, die ondersteuning biedt bij het opstellen van het verslag.
Niet alles hoeft echter gemeld te worden. Informatie die een bedrijf bijvoorbeeld niet mag vermelden omwille van de concurrentie, hoeft niet gepubliceerd te worden. Het moet echter wel worden uitgelegd ("pas toe of leg uit"). Als een bedrijf de benodigde informatie niet publiceert en geen uitleg geeft, kunnen boetes tot 10 miljoen euro worden opgelegd. Deze boetes worden berekend op basis van de omzet en winst van het bedrijf.
Op wie is het van toepassing en vanaf wanneer?
De CRS-RUG is van toepassing op kapitaalmarktgerichte bedrijven, instellingen en verzekeringsmaatschappijen met meer dan 500 werknemers of een balanstotaal van meer dan 20 miljoen euro of een omzet van meer dan 40 miljoen euro sinds het boekjaar 2017.
De Sustainable Finance Disclosure Regulation (SFRD)
De Sustainable Finance Disclosure Regulation (SFRD) is een ESG-regelgeving die gevolgen heeft voor financiële marktdeelnemers en financiële adviseurs - d.w.z. bedrijven die financiële producten aanbieden en ontwikkelen. De SFRD verplicht financiële marktpartijen om financiële producten te beoordelen op ESG-criteria.
De Disclosure Regulation, die in maart 2021 van kracht werd, is vooral belangrijk voor bedrijven die reclame maken voor ESG-producten of producten omschrijven als "duurzame beleggingen". Via de SFRD zijn er concrete vereisten voor bedrijven om duurzaamheidsinformatie bekend te maken om meer transparantie te creëren met betrekking tot duurzaamheidscriteria. De verordening voorziet zo in gestandaardiseerde informatie om de verschillende ESG-producttypes met elkaar te kunnen vergelijken. De SFRD bevordert bovendien dat duurzaamheidsfactoren in toenemende mate worden opgenomen en geïmplementeerd in besluitvormingsprocessen.
De SFRD is bedoeld om beleggers te helpen beter geïnformeerde beslissingen te nemen bij het selecteren van financiële producten op basis van criteria op het gebied van milieu, maatschappij en goed bestuur (ESG), en om financiële producten beter vergelijkbaar te maken wat betreft hun duurzaamheidseffecten. Op deze manier kan waardevol inzicht worden verkregen in de risico's en kansen van individuele bedrijven en kunnen veranderingen in duurzaamheidskwesties worden bewerkstelligd.
De SFRD vormt ook een uitdaging voor bedrijven die niet actief zijn in de financiële sector, aangezien investeerders steeds meer informatie zullen opvragen die vereist is voor de SFRD. Het zal dus steeds belangrijker worden voor bedrijven om op een gestructureerde manier duurzaamheidsgegevens te verzamelen en te rapporteren om aantrekkelijk te zijn voor investeerders.
Op wie is de SFRD van toepassing en vanaf wanneer?
Sinds maart 2021 heeft de SFRD vooral gevolgen gehad voor financiële marktdeelnemers en financiële adviseurs die financiële producten ontwikkelen en aanbieden.
De EU-taxonomie
Met de EU-taxonomie heeft de EU een classificatiesysteem gecreëerd voor ecologisch "duurzame" of "groene" economische activiteiten. Door de taxonomie worden nu duidelijke regels en randvoorwaarden gecreëerd voor de term "duurzaamheid" om aan te geven wanneer een bedrijf op een duurzame of milieuvriendelijke manier werkt. De EU-taxonomie legt bindende normen vast voor duurzame economische activiteiten en schept zo de voorwaarden voor gestandaardiseerde duurzaamheidsrapporten met gespecificeerde kerncijfers. De taxonomie definieert welke economische activiteiten als duurzame investeringen kunnen worden beschouwd en verplicht organisaties om transparant te zijn over hun eigen bedrijfsactiviteiten.
Het doel van de EU-taxonomie is om uniforme verplichtingen voor duurzame verslaglegging voor bedrijven te creëren en om informatie over de duurzaamheid van activiteiten vergelijkbaar te maken. Zo kunnen beleggers aan de hand van duidelijke criteria herkennen of een bedrijf duurzaam opereert of niet.
De focus ligt op de volgende zes milieudoelstellingen:
- Bescherming van het klimaat
- Aanpassing aan klimaatverandering
- Duurzaam gebruik en toepassing van water en mariene hulpbronnen
- Overgang naar een circulaire economie
- Preventie of bestrijding van vervuiling
- Bescherming en herstel van biodiversiteit en ecosystemen
Om als duurzaam te worden beschouwd volgens de Taxonomieverordening van de EU, moet een bedrijf ...
- Een substantiële bijdrage leveren aan ten minste één van de milieudoelen die in de taxonomie worden genoemd.
- Geen van de andere taxonomiedoelstellingen schenden (Geen significante schade veroorzaken)
- en voldoen aan gespecificeerde minimumnormen (minimumwaarborgen).
De volgende gebieden van het EU taxonomie compliant aandeel moeten door een bedrijf openbaar worden gemaakt voor duurzaam financieel beheer:
- Aandeel van de omzet uit activiteiten die voldoen aan de criteria van de taxonomie (omzet)
- De bedrijfskosten (OpEx)
- Investeringsuitgaven (Capex)
Op wie is de EU taxonomie van toepassing en vanaf wanneer?
De EU taxonomie is van toepassing op bedrijven die financiële producten aanbieden in de EU en ook grote bedrijven met meer dan 500 werknemers die onder de NFRD vallen. In de toekomst zullen bedrijven met meer dan 250 werknemers en een balanstotaal van meer dan EUR 20 miljoen of een omzet van meer dan EUR 40 miljoen ook onder de rapportageplicht vallen, ongeacht hun oriëntatie op de kapitaalmarkt. De EU taxonomie wordt al sinds januari 2022 toegepast voor de eerste twee milieudoelen, klimaatbescherming en aanpassing aan klimaatverandering. Voor de vier andere milieudoelen worden tegen eind 2022 overeenkomstige wetgevingsbesluiten verwacht.
De Richtlijn Niet-financiële Rapportage (NFRD)
De Richtlijn Niet-financiële Rapportage (NFRD) definieert als richtlijn voor niet-financiële rapportage wettelijk belangrijke principes voor duurzaamheidsrapportage door grote bedrijven.
De EU-richtlijn verplicht grote beursgenoteerde bedrijven, evenals banken en verzekeringsmaatschappijen, om duurzaamheidsinformatie toe te voegen aan hun bestaande bestuursverslag. De rapportage is bedoeld om beleggers, consumenten en andere belanghebbenden de kans te geven meer te weten te komen over de materiële niet-financiële aspecten, zoals de activiteiten van het bedrijf. Uit analyses van de EU-Commissie is echter gebleken dat een groot aantal belanghebbenden graag zou zien dat de rapportageverplichtingen en -inhoud worden uitgebreid naar andere categorieën bedrijven. Daarnaast stelt de EU Commissie voor om de reikwijdte van de richtlijn uit te breiden naar beursgenoteerde KMO's, aangezien momenteel slechts ongeveer 11.000 bedrijven onder de NFRD vallen. Daarom is de CSRD een geplande vernieuwing van de CSR richtlijn, die het toepassingsgebied zou moeten uitbreiden en een uitgebreidere rapportagenorm voor duurzaam ondernemen zou moeten vaststellen.
Op wie is de NFRD van toepassing en vanaf wanneer?
De NFRD is van toepassing op grote bedrijven met meer dan 500 werknemers en werd in 2017 in de EU ingevoerd.
De richtlijn duurzaamheidsverslaglegging voor bedrijven (CSRD)
De Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) wordt de grootste Europese hervorming van de zogenaamde niet-financiële verslaglegging. De CSRD zal de bestaande Niet-financiële Rapportage Richtlijn (NFRD) vervangen. Daarmee zal de Europese Commissie voor het eerst een uniform kader voor de rapportage van niet-financiële gegevens vaststellen.
Het doel van de CSRD is het creëren van transparantie en consistentie met betrekking tot duurzaamheidsinformatie over de gehele financiële waardeketen. Door een uitbreiding van de rapportageverplichting en de inhoud moet stap voor stap een gelijkwaardigheid van financiële en duurzame, niet-financiële kengetallen tot stand worden gebracht. De CSRD zal meer dan 140 duurzaamheidsindicatoren (KPI's) bevatten die een bedrijf moet verzamelen en openbaar maken. Daarnaast bepaalt de CSRD dat kengetallen moeten worden opgenomen in het bestuursverslag van het bedrijf en moeten worden gecertificeerd door een accountant met ten minste een beperkte mate van zekerheid.
Zelfs niet-rapporterende kmo's die een zakelijke relatie hebben met een rapporterend bedrijf, zoals klanten, partners en leveranciers, kunnen indirect de gevolgen ondervinden van het mvo-document. Dit komt doordat rapporterende bedrijven informatie moeten verstrekken over hun leveranciers en onderaannemers in de hele toeleveringsketen. Er is dus een scenario denkbaar waarin bedrijven die door de richtlijn CSRD worden beïnvloed, op hun beurt van hun zakenpartners zullen eisen dat ze bepaalde duurzaamheidsinformatie bekendmaken om de zakenrelatie in stand te houden. Bedrijven die niet aan dit verzoek voldoen, lopen het risico om van de prioriteitenlijst af te glijden. Dit effect, waarbij grote bedrijven die onderworpen zijn aan bepaalde transparantieverplichtingen deze normen ook doorgeven binnen de waardeketen, is heel bewust van de kant van de wetgeving en wordt het trickle-down effect genoemd.
Het feit dat de EU kapitaalstromen in de toekomst voornamelijk naar duurzame economische activiteiten wil leiden, zal dit effect nog versterken. Ook het MKB zal dus eerder vroeger dan later geconfronteerd worden met de openbaarmaking van duurzaamheidsindicatoren op het gebied van financiering en verzekeringen. Een tijdige bestudering van de CSRD is daarom ook aan te bevelen voor bedrijven die er niet direct mee te maken hebben.
Op wie is de CSRD van toepassing en vanaf wanneer?
De richtlijn heeft betrekking op alle bedrijven met meer dan 250 werknemers en/of een netto-omzet van meer dan €40 miljoen en/of een balansnummer van meer dan €20 miljoen. De richtlijn moet uiterlijk op 31 oktober 2022 zijn aangenomen. Er is momenteel een ontwerp beschikbaar om over te stemmen.
Wet bescherming klokkenluiders (HinschG)
Een andere ESG-regelgeving die van invloed is op bedrijven die op weg zijn naar duurzaamheid, is de klokkenluidersbeschermingswet (HinschG). De HinschG, ook bekend als de EU-klokkenluidersrichtlijn, beschermt natuurlijke personen binnen een bedrijf die tijdens hun professionele activiteiten overtredingen van Europese en nationale wetten binnen het bedrijf melden. Voorwaarde hiervoor is dat de overtredingen strafbaar of beboetbaar zijn en de gezondheid of het leven in gevaar brengen. Klokkenluiders kunnen dus de aandacht vestigen op overtredingen zoals corruptie of belastingontduiking. De klokkenluiders worden door de wet beschermd tegen negatieve gevolgen binnen het bedrijf.
Om indicaties binnen het bedrijf beter te kunnen registreren, moet de procedure voor het uitbrengen van rapporten mondeling of schriftelijk en, indien gewenst, ook persoonlijk mogelijk worden gemaakt. Er moeten twee gelijke meldkanalen worden gecreëerd: intern en extern. Een intern meldsysteem binnen het bedrijf kan een elektronisch klokkenluidersysteem zijn of een medewerker van de compliance afdeling. Een extern meldkanaal wordt opgezet bij het Federale Bureau van Justitie (BfJ). Hier is de klokkenluider vrij om te beslissen of hij de meldingen of tips via het interne of externe meldpunt indient.
Op wie is de HinschG van toepassing en vanaf wanneer?
Bedrijven met minstens 50 werknemers vallen onder de ESG-wet. De federale regering heeft een overeenkomstig wetsontwerp aangenomen en de wet zou in de herfst kunnen worden aangenomen en dus waarschijnlijk begin 2023 van kracht kunnen worden.
Wet Ketenverplichtingen (LksG)
Naast de CSRD en de EU Taxonomy heeft de EU de Supply Chain Sourcing Obligations Act (LksG) gelanceerd om voor het eerst binnen de ESG-regelgeving eisen te stellen aan verantwoord ketenbeheer voor bepaalde bedrijven.
Voor het eerst regelt de LksG de verantwoordelijkheid van bedrijven voor de naleving van mensenrechten in toeleveringsketens. De ESG-wet biedt bedrijven duidelijke en redelijke wettelijke regels voor het nakomen van due diligence-verplichtingen op het gebied van mensenrechten en het vermijden van mensenrechtenschendingen. De ESG bevat een uitputtende catalogus van elf internationaal erkende mensenrechtenverdragen waaruit gedragseisen of verbodsbepalingen voor het handelen van bedrijven kunnen worden afgeleid. Deze omvatten het verbod op kinderarbeid, slavernij, dwangarbeid, het negeren van gezondheid en veiligheid op het werk, het onthouden van een adequaat loon, het negeren van het recht om vakbonden of werknemersvertegenwoordigers op te richten, het ontzeggen van toegang tot voedsel en water en het illegaal ontnemen van land en bestaansmiddelen. Op deze regels wordt toegezien door het Federaal Bureau voor Economische Zaken en Externe Controle (BAFA), dat over de nodige handhavingsinstrumenten beschikt.
Als bedrijven niet aan de verplichtingen voldoen, kunnen boetes tot 8 miljoen euro of 2 procent van de wereldwijde jaaromzet worden opgelegd. Dit geldt echter alleen voor bedrijven met een jaaromzet van meer dan 400 miljoen euro. Bovendien kunnen bedrijven die op deze manier worden beboet, worden uitgesloten van de gunning van overheidsopdrachten.
Op wie is de LksG van toepassing en vanaf wanneer?
De ESG-wet is vanaf 1 januari 2023 van toepassing op in Duitsland gevestigde bedrijven met minstens 3.000 werknemers of bedrijven met een vestiging in Duitsland met eveneens minstens 3.000 werknemers. Vanaf 1 januari 2024 is de LksG van toepassing op bedrijven met ten minste 1.000 werknemers.
Conclusie
Het begrijpen en bijhouden van ESG-regelgeving is een elementair onderdeel van het strategisch sturen van het eigen bedrijf in de richting van duurzaamheid. Vanuit verschillende perspectieven levert elke regelgeving een doorslaggevende bijdrage aan de ontwikkeling van verschillende gebieden binnen een bedrijf in de richting van duurzamer management.
Als er vanaf het begin van de duurzaamheidstransformatie rekening wordt gehouden met ESG-regelgeving en de eisen van klanten, kunnen risico's vanaf het begin worden omzeild en concurrentievoordelen worden gecreëerd voor het hele bedrijf.
In het derde deel van de blogserie Duurzaamheid tussen klantwensen en strategische verankering wordt dieper ingegaan op klantwensen en de strategische oriëntatie binnen het ESG-spectrum. Beide zijn belangrijke factoren waarmee rekening moet worden gehouden om de duurzaamheidstransformatie te beheersen en in de markt te blijven. Bedrijfsmanagers moeten zich op deze kwesties voorbereiden om duurzaamheidsmanagement strategisch en succesvol binnen het bedrijf te implementeren en tegelijkertijd het risico van het hele bedrijf te minimaliseren.
Opmerking: De hierboven getoonde informatie is slechts een samenvatting van geselecteerde onderwerpen en gegevens op het gebied van ESG-regelgeving. De informatie is niet bindend en er wordt geen aanspraak gemaakt op volledigheid. Houd er rekening mee dat informatie op korte termijn en zonder voorafgaande kennisgeving kan worden gewijzigd. Aanpassingen en uitbreidingen kunnen te allen tijde worden doorgevoerd.
